COVID-19'da D-dimer

COVID-19 t¨¹m d¨¹nyada h?zla ilerlemeye devam ederken, COVID-19 hastalar?n?n erken te?hisi ile prognozu ve tedavisi, klinisyenler aras?nda ayn? d¨¹zeyde ?neme sahip bir konu haline geldi. Yak?n zamanda, bilim insanlar? COVID-19'un Anjiyotensin D?n¨¹?t¨¹r¨¹c¨¹ Enzim II^[1]?veya ACE2 ad? verilen bir konak h¨¹cre resept?r¨¹ne sahip oldu?unu ke?fetti. ACE2'nin yard?m?yla, COVID-19, ?ok y¨¹ksek bir h?zda tek ba??na ¨¹reyerek, normal h¨¹creleri, dokular? ve mikrovask¨¹ler sistemi tahrip ederek ve sonunda akut akci?er hasar?na, ?oklu organ yetmezli?ine^[2-4]?ve COVID-19 nedeniyle hayat?n? kaybeden hastalar?n %71,4'¨¹nde meydana gelen intravask¨¹ler koag¨¹lasyona^[5]?yol a?arak insan v¨¹cudunu h?zl? bir ?ekilde istila ediyor. D-dimerin hiperkoag¨¹labilite ile ili?kili ?nemli bir biyobelirte? oldu?u yayg?n olarak bilinmektedir. Ger?ekle?tirilen daha fazla say?da klinik ?al??ma da, D-dimer ve COVID-19 aras?ndaki ili?kiyi a???a ??karm??t?r.

?

Zhi Yong Grubunun Jama a??nda yay?nland??? ¨¹zere, yeni koronavir¨¹s pn?monisinin olu?turdu?u hasta ?l¨¹m (sa?kal?m sa?lanamayan) grubunda, D-dimer seviyesi ba?lang??ta hastal?k ilerledik?e, 7. g¨¹ne kadar art?? g?stermi?, 7. g¨¹nde normal aral??? a?m?? ve nihayetinde y¨¹ksek bir seviyede sabit seyretmi?tir [?ekil 1 A]^[6]. Buna kar??l?k, sa?kal?m grubunda bu seviyeler, istikrarl? bir ?ekilde normal aral?kta kalm??t?r. Lancet'te yay?nlanan bir ba?ka makalede ise, D-dimer seviyesi ve hastalar?n ?l¨¹m oran? aras?nda yak?n bir ili?ki oldu?u iddia edilmi?tir [?ekil 1 B]^[7]. Shah'?n meta-analiz diyagramlar? olu?turmak i?in sistematik bir meta-analiz y?nteminden (18 makaleden ve toplam 3682 hastadan al?nan sonu?lar dahil edilmi?tir) yararlan?lan ara?t?rmas?nda da ayn? sonuca var?lm??t?r [?ekil 1 C, D]^[8]. ?zetlemek gerekirse, COVID-19'un ?l¨¹me yol a?t??? veya ?iddetli seyretti?i hastalarda, D-dimer seviyesi hastal???n ?iddetli seyretmedi?i ya da sa?kal?m sa?lanan hastalardakinden daha y¨¹ksek olmu?tur.

COVID-19 Prognozunda D-dimerin uygulanmas?

Zhang grubu taraf?ndan yap?lan bir ?al??man?n sonucunda, COVID-19 hastalar?nda test edilen t¨¹m parametreler aras?nda D-dimer, en y¨¹ksek C-indeksine sahip olmu?tur. Bu durum, rutin laboratuvar test y?ntemlerinde en y¨¹ksek tahmin uygunluk oran?na sahip oldu?una i?aret etmektedir [?ekil 3 A]. Ek olarak, DD > 2 ¦Ìg/ml sa?kal?m olas?l??? b¨¹y¨¹k oranda azalaca??ndan, ?al??mada 2 ¦Ìg/ml D-dimerin COVID-19 mortalite riskinin e?ik de?eri olabilece?i sonucuna da var?lm??t?r [?ekil 2 B]. Bunun sonucunda, ?al??mada bu de?erin de?erlendirilmesi temel al?nm?? ve 2 ¦Ìg/ml e?ik de?er olarak belirlendi?inde, %92,3 hassasiyetin ve %83,3 ?zg¨¹ll¨¹?¨¹n t¨¹m gruplarda optimum olaca?? iddia edilmi?tir [?ekil 2 C]^[9].

?

?iddetli COVID-19 enfeksiyonu g?r¨¹len hastalarda, derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboli (PE) gibi ven?z tromboembolik olaylar?n (VTE) insidans?nda art?? oldu?una^[9]ve D-dimerin 0,55 ¦Ìg/ml e?ik de?er ile VTE ve PE i?in bir izleme g?stergesi olarak da kullan?labilece?ine dair kan?t sa?lanm??t?r. Ek olarak, Yao, 2 ¦Ìg/ml ¨¹zerinde D-dimer bulunan hastalar?n yo?un bak?ma ve erken m¨¹dahaleye ihtiya? duydu?u sonucuna varmakla birlikte, 1 ¦Ìg/ml e?ik de?erin doktorlar?n zay?f prognozlu hastalar? tan?mlamas?na yard?mc? olabilece?ini ?ne s¨¹rm¨¹?t¨¹r^[10].

Sonu? olarak, D-dimer, hassas bir izleme indeksi olarak COVID-19¡¯un tedavisinde ve prognozunda ?nemli klinik de?ere sahiptir. COVID-19 enfeksiyonu ya?ayan hastalarda veya aktivitenin azalmas?, uyku s¨¹resinin artmas? nedeniyle ind¨¹klenen y¨¹ksek VTE riski ta??yan ya da hastaneye yat?r?lmak ¨¹zere karantinaya al?nan ki?ilerde koag¨¹lasyon mikro ortam?n?n bozulmas? g?z ?n¨¹nde bulunduruldu?unda, D-dimerin d¨¹zenli olarak test edilmesi, hastal?k tedavisinin h?zl? izlenmesi i?in gereklidir. 2 ug/ml ¨¹zeri e?ik de?erin hastalar?n tedavisini izleyen bir?ok ara?t?rmac? taraf?ndan kan?tlanm?? olmas?na kar??n, demografik bilgilerdeki de?i?ikliklerin g?z ?n¨¹nde bulundurulabilmesi i?in laboratuvarlara kendi standartlar?n? belirlemeleri tavsiye edilmeye devam etmektedir.

?

?

Mindray¡¯in Koag¨¹lasyon D-dimer ??z¨¹m¨¹

Mindray¡¯in otomatik koag¨¹lasyon analiz?rleri?C3100?ve?C3510, hem klasik mekanik hem de optik tespit mekanizmalar? ile donat?lm??t?r. Mekanik metodolojisi, ikterik, lipemik, kilus ve hemolitik numunelerden kaynaklanan etkile?imlere kar?? hassas de?ildir. Ek olarak, d¨¹?¨¹k D-dimer konsantrasyonunda ¡°?ki Noktal? Sonlanma Y?netimini¡± daha y¨¹ksek bir d¨¹zeyde ¡°H?z Y?ntemi¡± ile bir araya getirmek ¨¹zere patentli VRIM(Vlin-Rate Integrative Method) algoritmas? da geli?tirilmi?tir [?ekil 3]. Bu algoritma, piyasadaki di?er modellere k?yasla, D-dimer sonu?lar?nda ?ok daha geni? bir do?rusall?k aral??? sa?lam??t?r [?ekil 4].

Ek olarak, Mindray¡¯in D-dimer testine y?nelik koag¨¹lasyon ??z¨¹m¨¹, etkile?ime giren yayg?n interferent ajanlara kar?? daha az duyarl?d?r. [?ekil 5]¡¯te g?sterildi?i ¨¹zere, ilgili konsantrasyonda serum numunelerine bilirubin, hemoglobin, trigliserid ve romatoid fakt?rler eklendi?inde, D-dimer sonu?lar? ?nceki gibi sabit seviyelerde kalmaktad?r. Sysmex CS5100 ile Kar??la?t?rma ?al??mas? da eklenen interferent etkile?im ajanlar? ile R2>%97 ile iyi bir ili?ki g?stermi?tir.

Mindray¡¯in D-dimer koag¨¹lasyon reaktiflerinin tamam?, kullan?ma haz?r, ?i?elenmi? likid durumunda ¨¹retilmektedir [?ekil 6]; koag¨¹lasyon test kitlerinin ?o?u toz formda ¨¹retilmektedir. Mindray¡¯in koag¨¹lasyon analiz?rlerinin sundu?u kullan?m kolayl??? ile, yaln?zca kapa?? a??p D-dimer reaktiflerini analiz?re y¨¹kleyerek haz?rl?k i?lemini h?zl? bir ?ekilde tamamlayabilirsiniz.

Referanslar:

[1] Behl T., Kaur I., Bungau S., Kumar A., Uddin M. S., Kumar C., et al. (2020). The dual impact of ACE2 in COVID-19 and ironical actions in geriatrics and pediatrics with possible therapeutic solutions. Life Sci. 257, 118075. 10.1016/j.lfs.2020.118075.
[2] Tian S, Hu W, Niu L, Liu H, Xu H, Xiao SY. Pulmonary pathology of early phase 2019 novel coronavirus (COVID-19) pneumonia in two patients with lung cancer. J Thorac Oncol. 2020.
[3] Chousterman BG, Swirski FK, Weber GF. Cytokine storm and sepsis disease pathogenesis. Semin Immunopathol. 2017;39(5):517¨C28.
[4] Ding YQ, Bian XW. Analysis of coronavirus disease-19 (covid-19). Chin J Pathol. 2020;49(00):E003.
[5] Tang N., Li D., Wang X., Sun Z. (2020. b). Abnormal coagulation parameters are associated with poor prognosis in patients with novel coronavirus pneumonia. J. Thromb. Haemost. 18, 844¨C847. 10.1111/jth.14768
[6] Dawei Wang, Bo Hu ,et al. Clinical Characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan,China[J]. JAMA. 2020.
[7] Fei Zhou., MD,a., Ting Yu., MD,b. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. Lancet. 2020 28 March-3 April; 395(10229): 1054¨C1062.
[8] Shah Siddharth., Shah Kuldeep., Patel Siddharth B., Patel Foram S., Osman Mohammed., Velagapudi Poonam., Turagam Mohit K., Lakkireddy Dhanunjaya., Garg Jalaj.(2020). Elevated D-Dimer Levels Are Associated With Increased Risk of Mortality in Coronavirus Disease 2019: A Systematic Review and Meta-Analysis. Cardiol Rev, 28(6), 295-302. doi:10.1097/CRD.0000000000000330
[9] Zhang Y, Xiao M, Zhang S, et al. Coagulopathy and antiphospholipid antibodies in patients with Covid-19. N Engl J Med. 2020;382:e38.
[10] Simadibrata Daniel Martin., Lubis Anna Mira.(2020). D-dimer levels on admission and all-cause mortality risk in COVID-19 patients: a meta-analysis. Epidemiol Infect, 148(unde?ned), e202. doi:10.1017/S0950268820002022