Prewalencja* nadci?nienia na ?wiecie

Nadci?nienie, nazywane r¨®wnie? wysokim albo podwy?szonym ci?nieniem krwi, to stan, w kt¨®rym na ?ciany t?tnic oddzia?uje trwale podwy?szone ci?nienie. Wed?ug doniesie¨½ podwy?szone ci?nienie krwi wyst?puje u jednego na czterech m??czyzn i u jednej na pi?? kobiet?^[1]. Szacuje si?, ?e na ca?ym ?wiecie nadci?nienie wyst?puje u 1,13 miliarda os¨®b. Nadci?nienie stanowi g?¨®wny modyfikowalny czynnik ryzyka wyst?pienia choroby uk?adu sercowo-naczyniowego (ChSN) i odpowiada za oko?o 45% zachorowa¨½ i zgon¨®w z powodu ChSN na ca?ym ?wiecie^[2]. Stanowi ono r¨®wnie? g?¨®wn? przyczyn? przedwczesnych zgon¨®w na ?wiecie.

?

* Prewalencja - w epidemiologii okre?lenie cz?sto?ci wyst?powania danej choroby w ?ci?le okre?lonym okresie, niezale?nie od czasu wyst?pienia choroby, w przeliczeniu na 10 000 lub 100 000 os¨®b.

Dyslipidemia ¨C cz?ste powik?anie nadci?nienia

Wiadomo, ?e nadci?nieniu towarzysz? zmiany w metabolizmie lipid¨®w, co stanowi przyczyn? nieprawid?owych st??e¨½ lipid¨®w i lipoprotein w surowicy. U os¨®b z nadci?nieniem wyst?puj? wy?sze st??enia cholesterolu ca?kowitego, tr¨®jgliceryd¨®w i cholesterolu frakcji LDL w surowicy, a ni?sze st??enia cholesterolu frakcji HDL w por¨®wnaniu do os¨®b z prawid?owym ci?nieniem, a r¨®?nica ta jest istotna statystycznie.^[4]

?

Liczne badania epidemiologiczne wykaza?y, ?e prewalencja nadci?nienia i dyslipidemii wyst?puj?cych jednocze?nie wynosi od 15% do 31%.^[5]

?

W jednym z bada¨½, w kt¨®rych analizowano 371 221 pacjent¨®w, stwierdzono, ?e u bisko jednej trzeciej (30,7%) wszystkich pacjent¨®w wyst?powa?o zar¨®wno nadci?nienie, jak i dyslipidemia. W przypadku pacjent¨®w z cukrzyc? nadci?nienie i dyslipidemia wyst?powa?y jednocze?nie u niemal dw¨®ch trzecich pacjent¨®w (66,3%), czyli ponad dwukrotnie cz??ciej wsp¨®?istnienia nadci?nienia i dyslipidemii w populacji os¨®b niechoruj?cych na cukrzyc? (23,8%).^[6]

*O ile nie wskazano inaczej, dane podano w postaci liczbowej (warto?ci procentowej).
+Brak danych dotycz?cych wieku w przypadku dw¨®ch pacjent¨®w.

?

W badaniu tym zaobserwowano r¨®wnie?, ?e odsetek wszystkich wsp¨®?istniej?cych chor¨®b uk?adu sercowo-naczyniowego by? w spos¨®b statystycznie istotny wy?szy u pacjent¨®w z nadci?nieniem i dyslipidemi? wyst?puj?cymi jednocze?nie w por¨®wnaniu z pacjentami z izolowanym nadci?nieniem albo izolowan? dyslipidemi?. W?r¨®d pacjent¨®w z nadci?nieniem i dyslipidemi? wyst?puj?cymi jednocze?nie odsetek pacjent¨®w, u kt¨®rych wyst?pi? zawa? mi??nia sercowego (ZMS), by? na og¨®? dwu- do trzykrotnie wy?szy ni? prewalencja w?r¨®d pacjent¨®w z izolowanymi schorzeniami.^[6]

?

Powszechnie wiadomo, ?e nadci?nienie i dyslipidemia stanowi? dwa g?¨®wne czynniki ryzyka wyst?pienia ChSN. Jednoczesne wyst?powanie tych dw¨®ch czynnik¨®w ryzyka wywiera wy?szy ni? addytywny niekorzystny wp?yw na ?r¨®db?onek naczy¨½, kt¨®ry skutkuje nasileniem mia?d?ycy i prowadzi do rozwoju ChSN. W zwi?zku z tym ryzyko wyst?pienia ChSN zwi?zane ze wsp¨®?istnieniem nadci?nienia i dyslipidemii jest zwykle wy?sze ni? suma ryzyk wyst?pienia ChSN w przypadku izolowanego nadci?nienia i izolowanej dyslipidemii.?^[7]

?wiatowe wytyczne dotycz?ce post?powania w nadci?nieniu^[9]

• Badania laboratoryjne
  

St??enie sodu, potasu, st??enie kreatyniny w surowicy i szacunkowy wsp¨®?czynnik filtracji k??buszkowej (estimated glomerular filtration rate, eGFR), profil lipidowy i glikemia na czczo.

?

• Post?powanie w przypadku chor¨®b wsp¨®?istniej?cych z nadci?nieniem
  

Opr¨®cz kontroli ci?nienia krwi strategia leczenia powinna obejmowa? zmiany stylu ?ycia, kontrol? masy cia?a oraz skuteczne leczenie innych czynnik¨®w ryzyka w celu zmniejszenia resztkowego ryzyka sercowo-naczyniowego.

?

• Nale?y obni?y? st??enie cholesterolu frakcji LDL zgodnie z profilem ryzyka
  

(1) Obni?enie st??enia cholesterolu frakcji LDL o >50% wzgl?dem warto?ci w punkcie pocz?tkowym i o <70 mg/dl (1,8 mmol/l) w przypadku pacjent¨®w z nadci?nieniem i ChSN, przewlek?? chorob? nerek, cukrzyc? albo pacjent¨®w z grupy wysokiego ryzyka niechoruj?cych na ChSN.

(2) Obni?enie st??enia cholesterolu frakcji LDL o >50% wzgl?dem warto?ci w punkcie pocz?tkowym i o <100 mg/dl (2,6 mmol/l) w przypadku pacjent¨®w z grupy umiarkowanego ryzyka.

(3) <115 mg/dl (3 mmol/l) w przypadku pacjent¨®w z grupy niskiego ryzyka.

Podsumowanie

U pacjent¨®w z nadci?nieniem cz?sto jednocze?nie wyst?puje dyslipidemia, a wsp¨®?istniej?ce nadci?nienie i dyslipidemia skutkuj? istotnym podwy?szeniem ryzyka wyst?pienia ChSN. Zgodnie ze ?wiatowymi wytycznymi dotycz?cymi post?powania w nadci?nieniu u pacjent¨®w z nadci?nieniem nale?y regularnie wykonywa? pomiary ci?nienia krwi i badania profilu lipidowego, aby zapobiec wyst?pieniu choroby uk?adu sercowo-naczyniowego, udaru m¨®zgu i innych chor¨®b wsp¨®?istniej?cych.

Pi?miennictwo:

[1] WHO. A global brief on hypertension: Silent killer, global public health crisis (WHO/DCO/WHD/2013.2). World Health Orgnization; 2013.
[2] Alma J. Adler, Reducing Cardiovascular Mortality Through Prevention and Management of Raised Blood Pressure, GLOBAL HEART, VOL. 10, NO. 2, June 2015: 111-122.
[3] WHO. GLOBAL NCD TARGET REDUCE HIGH BLOOD PRESSURE WHO/NMH/NMA/16.195, September 2016.
[4] Kamrun Nahar Choudhury, Serum lipid profile and its association with hypertension in Bangladesh Vascular Health and Risk Management 2014: 10 327¨C332.
[5] Jamshed J. Dalal, LIPITENSION: Interplay between dyslipidemia and hypertension. Indian J Endocrinol Metab. 2012, Mar-Apr,16(2): 240-245.
[6] Michael L. Johnson, PhD; Prevalence of comorbid hypertension and dyslipidemia and associated cardiovascular disease. Am J Manag Care. 2004,10: 926-932).
[7] Borghi C. Interactions between hypercholesterolemia and hypertension: implicationsfor therapy. 2002; 11: 489-496.
[8] J D Neaton£¬D Wentworth£¬et al. Arch Intern Med Actions. 1992 Jan;152(1):56-64.
[9] Thomas Unger, Claudio Borghi, et al. 2020 International Society of Hypertension Global Hypertension Practice Guidelines.