Pyt. (Prof. Singer): Co uwa?a Pan na temat chor¨®b towarzysz?cych i wieku pacjent¨®w w kontek?cie leczenia pacjent¨®w z COVID-19? Czy ?miertelno?? jest faktycznie wy?sza u pacjent¨®w w podesz?ym wieku, tak jak wynika z najnowszych artyku?¨®w naukowych?

Odp. (Prof. Peng): Je?eli pacjent posiada choroby wsp¨®?istniej?ce, ?atwo mo?e zarazi? si? COVID-19 i jest bardziej prawdopodobne, ?e stanie si? ci??kim przypadkiem. Poza podstawowym leczeniem, nie znam ?adnych specjalnych metod terapii dla tego rodzaju pacjent¨®w.

Pyt. (Prof. Singer): Poza organizacj? pracy i odpowiednim zabezpieczeniem zespo?¨®w, jakie s? Pana rekomendacje?

Odp. (Prof. Peng): Dla ochrony osobistej podczas pracy na OIT (Oddziale Intensywnej Terapii), istotne jest wprowadzenie ?rodk¨®w ostro?no?ci przeciwko patogenom przenoszonym drog? kropelkow?, czyli: masek twarzowych N95, obuwia ochronnego, gogli i przy?bic. W?a?ciwa ochrona dla personelu jest niezb?dna.

Pyt. (Prof. Singer): Jak wielu specjalist¨®w zosta?o zaka?onych?

Odp. (Prof. Peng): Wi?kszo?? z nich zosta?a zaka?ona na pocz?tku, gdy nie zdawali?my sobie sprawy z tak du?ego ryzyka transmisji. Inn? spraw? by?o to, ?e nie mieli?my wystarczaj?cej ilo?ci ?rodk¨®w Ochrony Indywidualnej (?OI), ale rz?d nakaza? wielu sp¨®?kom szybk? produkcj? sprz?tu. Teraz wszystko jest w porz?dku. W ci?gu ostatniego miesi?ca nawet nie s?ysza?em o ?adnym nowym przypadku zaka?enia w?r¨®d pracownik¨®w ochrony zdrowia.

Odp. (Prof. Storti): Nawi?zuj?c do pytania prof. Singera, tak. We W?oszech notujemy wy?sz? ?miertelno?? w?r¨®d os¨®b starszych. Nasze do?wiadczenie jest jednak ograniczone do trzech tygodni i nie mog? poda? konkretnych liczb, wi?c nie traktujcie tego prosz? jako jedyn? prawd?. Z drugiej strony, obserwujemy coraz wi?cej m?odych os¨®b, przyj?tych do OIT z ci??kim ARDS, podczas gdy na pocz?tku by?y to g?¨®wnie osoby w podesz?ym wieku.

Ochrona naszego zespo?u to problem. Aby da? Wam jakie? poj?cie na ten temat - zwi?kszyli?my ilo?? ?¨®?ek na OIT z 12 do 24. Na pocz?tku pracowa?o tylko 25% albo nawet mniej spo?r¨®d naszych specjalist¨®w, poniewa? ca?y czas liczba os¨®b z dodatnim testem COVID-19, kt¨®ra nie dy?urowa?a, utrzymywa?a si? w miar? na sta?ym poziomie.

W mniejszych zespo?ach, jeste?my zmuszeni radzi? sobie z t? sytuacj?, czyli dy?urowa? d?ugie i ci??kie godziny. Poza tym, problemem jest branie dodatkowych dy?ur¨®w, gdy jeste? ca?kowicie zaanga?owany w nieprzewidywalny i nieznany scenariusz. Widzia?em wielu ekspert¨®w, specjalist¨®w intensywnej terapii i lekarzy p?acz?cych po swoich dy?urach.Aby ochroni? naszych lekarzy, u?ywamy masek N95, gogli, czapek, podw¨®jnych par r?kawic i fartuchy ochronne. My, oczywi?cie, u?ywamy dodatkowo obuwia ochronnego.

Prosili?my r¨®wnie? naszych specjalist¨®w chor¨®b zaka?nych, aby nadzorowali nasze procedury w ?luzie, przed wej?ciem na OIT. Ta ?luza by?a dla nas nowo wybudowana, nie by?o jej tam wcze?niej, a wszystko dzi?ki naszym technikom.

Odp. (Prof. Zhong): By?em zszokowany ilo?ci? krytycznie chorych pacjent¨®w, gdy przyjecha?em do szpitala Jinyintan w Wuhan, pierwszym szpitalu dedykowanym pacjentom z COVID-19. Ci pacjenci byli przyjmowani z ci??k? hipoksemi? i niewydolno?ci? wielonarz?dow? (MODS).

Ponadto, mieli?my braki w?r¨®d personelu i nie wiedzieli?my te?, czy nasze ?OI s? wystarczaj?ce, aby?my byli bezpieczni. Sytuacja poprawi?a si?, gdy specjali?ci z ca?ych Chin przyje?d?ali do Wuhan aby pomaga? lokalnym lekarzom. 

Pyt. (Prof. Singer): Czy chronili?cie swoich pracownik¨®w za pomoc? organizacji pracy na zmiany? Gdy kto? by? zaka?ony i musia? przeby? kwarantann?? Jak sobie z tym radzili?cie?

Odp. (Prof. Peng): Oczywi?cie ka?dy z pozytywnym testem (nieprawid?owy obraz TK klatki piersiowej lub typowe objawy) powinien opu?ci? zesp¨®? i odpocz??, a my zatrudniali?my nowych specjalist¨®w, poniewa? inny koledzy r¨®wnie? ryzykowali byciem zaka?onym, pomimo tego, ?e nie bali si? zaka?onych pacjent¨®w.
.
Odp. (Prof. Zhong): Wprowadzili?my tak? rotacj?: jeden zesp¨®? pracowa? przez cztery tygodnie, a p¨®?niej musieli odej?? i zast?powa? ich kolejny zesp¨®?. Specjali?ci potrzebuj? co najmniej tygodnia odpoczynku, poniewa? praca pod tak du?? presj? jest wyczerpuj?ca. Potrzebujemy wi?kszej ilo?ci ludzi, aby prowadzi? taki tryb pracy.

Pyt. (Prof. Rello): Jak d?uga jest taka zmiana, 12 godzinna?

Odp. (Prof. Peng): Tak, jedna zmiana dla lekarzy to 12 godzin. W moim zespole zazwyczaj trzy osoby pracowa?y na jednej zmianie. Rano zostaj? na dy?urze 4 godziny, p¨®?niej wychodz? na obiad i kr¨®tki odpoczynek (nawet je?eli nie wszyscy to zrobi?), a nast?pnie si? zmieniaj?, wi?c zawsze chocia? jeden lekarz ma oko na wszystkich pacjent¨®w na OIT.

Odp. (Prof. Zhong): Na pocz?tku jedna zmiana piel?gniarek trwa?a 8 godzin, ale p¨®?niej doszli?my do wniosku, ?e 8 godzin to za du?o, bo obci??enie prac? jest zdecydowanie wi?ksze i w zwi?zku z tym nie dawa?y rady pracowa? tak d?ugo. Skr¨®cili?my ich zmian? do 6 lub 5 godzin, z wi?ksz? cz?sto?ci? zmian.

Pyt. (Dr Lamas): Mam pytanie odno?nie do zmian piel?gniarek. Po pracy przez 5-6 godzin, wracaj? do domu i przychodz? nast?pnego dnia, czy pracuj? 5 godzin rano, a p¨®?niej 5 godzin wieczorem? Jak radzicie sobie z zarz?dzaniem tymi dy?urami? Dla nas to bardzo trudne.

Odp. (Prof. Zhong): W naszym OIT, je?eli piel?gniarka ma pi?ciogodzinny dy?ur w ci?gu dnia, nast?pnego dnia ma 5 godzin dy?uru po po?udniu, a trzeciego dnia b?dzie pracowa?a w nocy. Po tym wszystkim, maj? ca?y dzie¨½ na odpoczynek.

Pyt. (Dr Lamas): Podczas pi?ciogodzinnych zmian, czy u?ywacie kompletnego ubrania i sprz?tu ochronnego?

Odp. (Prof. Zhong): M¨®wi?c szczerze, na pocz?tku nie byli?my pewni, jaka b?dzie w?a?ciwa ochrona do pracy w OIT, ale nosili?my maski N95, przy?bice i podw¨®jne r?kawice. Przez prawie dwa miesi?ce, ?aden pracownik nie zosta? zainfekowany.

Odp. (Prof. Peng): Pami?tam, ?e pracownicy medyczni musieli sp?dzi? co najmniej 4 godziny na OIT zanim udawali si? na odpoczynek, napi? si? czego? i co? zje??. Kiedy wracali na oddzia?, musieli zmieni? ubranie i za?o?y? ca?y nowy sprz?t ochronny. W zwi?zku z tym, aby nie marnowa? sprz?tu ochronnego, musieli zosta? na oddziale co najmniej cztery godziny zanim mogli z niego wyj??.

Pyt. (Dr Lamas): Jaki jest stosunek liczby piel?gniarek i lekarzy do ilo?ci ?¨®?ek na Waszym OIT?

Odp. (Prof. Zhong): M¨®j oddzia? zosta? zaaran?owany na tymczasowy OIT. Poprzedni mia? tylko 16 ?¨®?ek, kt¨®re nie by?y wystarczaj?ce, wi?c tymczasowy oddzia? powi?kszyli?my do 26 ?¨®?ek. Podczas pierwszego miesi?ca, zatrudniali?my 50 piel?gniarek i 12 lekarzy. Teraz mamy 80 piel?gniarek i 15 lekarzy.

Pyt. (Prof. Singer): Odno?nie sprz?tu zgaduj?, ?e w zwi?zku ze zwi?kszaj?c? si? liczb? pacjent¨®w potrzebuj?cych wentylacji mechanicznej nie mieli?cie zbyt wielu wyszukanych respirator¨®w, ale mo?e tak?e takie proste? Czy u?ywali?cie ich?

Odp. (Prof. Zhong): W naszym tymczasowym OIT, ka?de ?¨®?ko ma respirator leczniczy. Nie u?ywali?my respirator¨®w do u?ytku domowego, takich jak BiPAP. Nie wa?ne czy s?u?? do wentylacji nieinwazyjnej czy inwazyjnej, wszyscy u?ywali?my takich samych respirator¨®w.

Pyt. (Moderator): Pytanie od publiczno?ci. Kiedy lekarze i piel?gniarki ko¨½cz? sw¨®j dy?ur, czywracaj? do dom¨®w, czy zostaj? w szpitalu lub jakim? miejscu niedaleko szpitala?

Odp. (Prof.Zhong): W szpitalu,k t¨®ry teraz wspieram wi?kszo?? personelu medycznego pochodzi z innych cz??ci Chin i nie mieszka w Wuhan, wi?c lekarze oraz piel?gniarki zostaj? mi?dzy dy?urami w hotelach niedaleko szpitala. Wi?kszo?? miejscowego personelu medycznego, tak?e nie wraca do dom¨®w po dy?urze, a ci kt¨®rzy wracaj? izoluj? si? od rodzin.

Odp. (Dr. Storti): We W?oszech jest grupa lekarzy i piel?gniarek, kt¨®ra woli zosta? w wyznaczonych dla nich miejscach, zamiast wraca? do swoich rodzin. Osobi?cie nie widzia?em mojej rodziny przez d?ugi czas, poniewa? ?rodowisko, w kt¨®rym pracujemy jest wysoce zaka?ne.

Zaaran?owali?my oddzielny obszar dla oddzia?u ratunkowego, gdzie odzwyczajamy pacjent¨®w od wentylacji, bo nie mamy wystarczaj?cej liczby ?¨®?ek na OIT. Staramy si? utrzyma? ich przy ?yciu i zapewniamy im NIV, ale ten rodzaj wentylacji CPAP tworzy scenariusz, kt¨®ry nie jest pozytywny z punktu widzenia rozprzestrzeniania si? infekcji. 

Na koniec, inny rodzaj gorszych scenariuszy dotycz?cy ogromnej dysproporcji pomi?dzy zasobami, a liczb? pacjent¨®w na oddziale ratunkowym, niekt¨®rzy z nich s? bardzo chorzy i wymagaj? wentylacji oraz zaawansowanego monitorowania, a my nie mo?emy wentylowa? ich prawid?owo ,bo wi?kszo?? respirator¨®w na OIT jest ju? u?ywanych. 

Pyt. (Dr. Lamas): Rozumiem, ?e u?ycie HFNC jest bardzo ryzykowne dla pracownik¨®w medycznych, poniewa? wirus rozprzestrzenia si? w powietrzu, ale je?eli nie macie ?adnego dost?pnego respiratora, wtedy HFNC mo?e by? jedyn? dost?pn? mo?liwo?ci? dla pacjenta. Czy w takich sytuacjach u?ywacie HFNC?

Odp. (Dr. Storti): Tak, robimy to. Staramy si? wentylowa? i zapewnia? tlen ka?demu pacjentowi, chocia? to nie jest proste. Og¨®lny zarys wygl?da tak, ?e zwi?kszyli?my zu?ycie tlenu z naszego ?r¨®d?a, a? do granicy bliskiej katastrofy tlenowej, bo zu?ycie jest ogromne. Wszystkie respiratory na OIT oraz na salach intensywnego nadzoru i du?a cz??? ?¨®?ek, ka?dy jeden pacjent, je?li nie jest wentylowany, otrzymuje tlen. Zabierzmy r¨®wnie? pod uwag?, i? poprosili?my nasz dzia? techniczny, aby zainstalowali dwadzie?cia gniazdek 220V ze ?r¨®d?em tlenu na oddziale ratunkowym, poniewa? nie mieli?my wystarczaj?cej liczby dla naszych pacjent¨®w.

CPAP jest bardzo u?yteczny, aby by utrzyma? naszych pacjent¨®w przy ?yciu, zanim zostan? przyj?ci do OIT lub oddzia?u intensywnego nadzoru. To nie jest z?oty standard, ale to jedyny spos¨®b, aby utrzyma? ich przy ?yciu. To tak?e pow¨®d, dla kt¨®rego jeste?my jeszcze bardziej zobowi?zani do zapewnienia odpowiedniej ochrony naszym pracownikom, kt¨®rzy wci?? pracuj? w niebezpiecznym otoczeniu.

Na samym pocz?tku starali?my si? utrzyma? oddzielne ?cie?ki dla pacjent¨®w pozytywnych i negatywnych na COVID-19, ale z powodu wybuchu epidemii sta?o si? to bardzo ci??kie do zrealizowania.

Pyt. (Dr. Lamas): Jak to wygl?da?o w Chinach, czy u?ywali?cie wysokoprzep?ywowej tlenoterapii?

Odp. (Prof.Peng): W?a?ciwie mamy ten sam problem. Je?li wi?kszo?? pacjent¨®w jest na HFNC, szpital zu?ywa swoje zapasy tlenu. Martwimy si? te? aerozolem w powietrzu, generowanym przez zainfekowanych pacjent¨®w. W zasadzie monitorowali?my obecno?? wirusa i jego st??enie dooko?a pacjent¨®w w dw¨®ch r¨®?nych ?rodowiskach, dw¨®ch Oddzia?¨®w Intensywnej Terapii. Jeden OIT mia? otwarte okna, a w drugim panowa?o ujemne ci?nienie. Wykryli?my wy?sze st??enie wirusa w pierwszym OIT, tymczasem na drugim, gdzie panowa?o ujemne ci?nienie st??enie wirusa w powietrzu. Tak wi?c otoczenie drugiego OIT, gdzie panowa?o ujemne ci?nienie by?o bezpieczniejsze dla pracownik¨®w, kt¨®rzy u swoich pacjent¨®w u?ywali HFNC. Dlatego, je?li chcecie Pa¨½stwo u swoich pacjent¨®w zastosowa? HFNC, rekomenduj?, aby robi? to w pomieszczeniach z ujemnym ci?nieniem. To lepsze dla pracownik¨®w.

Pyt. (Prof. Rello): Czy stosujecie jak?? farmakologiczn? profilaktyk? dla waszych pracownik¨®w?

Odp. (Prof. Peng): Farmakologiczna profilaktyka nie istnieje. Dysponujemy tylko ?rodkami ochrony osobistej (?OI), higien? r?k oraz unikaniem kontakt¨®w krzy?owych. To wszystko jest wa?n? miar? profesjonalnej ochrony.

Pyt. (Prof. Rello): Je?li pracownicy medyczni zostan? zara?eni i wyzdrowiej?, czy istnieje mo?liwo??, ?e zostan? zara?eni ponownie przez ten sam wirus?

Odp. (Prof. Zhong): Obserwowali?my niekt¨®rych pacjent¨®w, kt¨®rzy zostali wypisani ze szpitala z ujemnym testem na obecno?? wirusa, a po kilku tygodniach wracali i zn¨®w byli pozytywni. 

Nie wiemy czy ci pacjenci zostali ponownie zaka?eni, dosz?o do reinfekcji czy te? nie zostali do ko¨½ca wyleczeni podczas pierwszego pobytu w szpitalu, ale wa?ne jest, aby nadmieni?, ?e obserwowali?my r¨®wnie? fa?szywie negatywne wyniki.
Pobrali?my wymazy z jamy ustnej oraz gard?a, kt¨®re nie by?y g??bokie, wi?c nie byli?my pewni czy powodem fa?szywie negatywnych wynik¨®w nie by? spos¨®b pozyskania pr¨®bek.

Pyt. (Prof. Rello): ?The Lancet¡± w?a?nie opublikowa? artyku? dotycz?cy ?miertelno?ci, kt¨®ry wskazywa? na zwi?zek pomi?dzy wysokim st??eniem Prokalcytoniny (PCT), a ?miertelno?ci?. Czy to oznacza, ?e wysokie st??enie Prokalcytoniny mogliby?my potraktowa? jako kryterium prognostyczne?

Odp. (Prof. Zhong): Jeste?my ?wiadomi publikacji, kt¨®ra ukaza?a si? w ?The Lancet¡±. W moim do?wiadczeniu wygl?da to nast?puj?co. Obserwowali?my oko?o 100 pacjent¨®w, ale nie zaobserwowali?my podobnej zale?no?ci pomi?dzy st??eniem PCT i rokowaniem, wi?c nie wiem czy istnieje zwi?zek ,pomi?dzy st??eniem Prokalcytoniny, a ?miertelno?ci? w odniesieniu do pacjent¨®w z COVID-19.

Odp. (Prof. Peng): My zauwa?yli?my, ?e wysoka liczba neutrofili i niska liczba limfocyt¨®w tak?e wp?ywa?a ?le na rokowanie. Podwy?szone poziomy PCT wskazywa?y najprawdopodobniej na wt¨®rna infekcj? bakteryjn? lub grzybicz? szczeg¨®lnie w p¨®?nych stadiach choroby, poniewa? ci pacjenci maj? obni?on? odporno?? i mog? bardzo ?atwo rozwin?? wt¨®rn? infekcj?.

Pyt. (Prof. Rello): Je?eli chodzi o strategie wentylacji, tutaj w Hiszpanii zidentyfikowali?my dwa r¨®?ne fenotypy. Niekt¨®rzy pacjenci wykazywali wysok? podatno?? p?uc, poniewa? mieli wirusowe zapalenie p?uc i ci??k? hipoksemi?. W drugim fenotypie leczono pacjent¨®w op¨®?niaj?c intubacj?, niekt¨®rzy z nich mieli wysokie poziomy Prokalcytoniny, co najprawdopodobniej oznacza?o infekcj? wt¨®rn?, a niekt¨®rzy z nich byli leczeni za pomoc? NIV i op¨®?nieniem intubacji. Czy dokumentowali?cie te dwa fenotypy w Chinach i we W?oszech? Jakie s? nast?pstwa tych strategii wentylacji u tych dw¨®ch fenotyp¨®w pacjent¨®w?

Odp. (Prof. Peng): We Zaobserwowali?my, ?e wi?kszo?? naszych pacjent¨®w mia?a nisk? podatno?? p?uc. Je?li poziom podatno?ci jest ni?szy ni? 10-15 ml/cm H2O, wtedy odzwyczajenie ich od respiratora nie jest takie proste i wp?ywa negatywnie na rokowanie. W tej grupie pacjent¨®w im ni?sza podatno?? tym gorsze rokowanie. 

Nie mam ?adnych zalece¨½, je?li chodzi o wsparcie wentylacji dla tej grupy pacjent¨®w, bo przy niskiej podatno?ci p?uc r¨®wnie dobrze jakiekolwiek wsparcie wentylacji mo?e nie przynie?? efekt¨®w.

Pyt. (Prof. Rello): Czy widzia? Pan we W?oszech pacjent¨®w z wysok? podatno?ci? wirusowego zapalenia p?uc, kt¨®rzy wymagali innych strategii wentylowania? Jest to bardzo wa?ne, poniewa? na pocz?tku maj? oni hipoksemi? i s? bardzo szybko intubowani, ale nie wykazuj? oni cech ARDS tylko wirusowego zapalenia p?uc. W mojej opinii potrzebuj? oni innych strategii wentylowania, takich jak wysoki VT z niskim PEEP i prawdopodobnie prone position mo?e nie by? wymagana. Jakie jest Pana do?wiadczenie we W?oszech?

Odp. (Dr Storti):Trudne pytanie. Otrzymywali?my bardzo chorych pacjent¨®w z hipoksemiczn? gazometri? krwi, kt¨®rzy odpowiadali bardzo dobrze i szybko na wentylacj? ochronn?, to znaczy ni?szy TV i wy?szy PEEP. PaO2/FiO2 poprawia si? szybko zarz?dzane przez pozycj? na brzuchu i na wznak (prone i supine positions), ale problem przychodzi kiedy pr¨®bujesz zacz?? proces odzwyczajenie. To nie jest ?atwe, je?li oni s? nadal s?abi i prezentuj? wszystkie objawy zwi?zane z wczesnym odzwyczajeniem. Nie wiem, czy jest to znaczenie strategii wentylacji czy, jak niekt¨®rzy koledzy uwa?aj?, podczas wczesnego odzwyczajenia po tylko tygodniu, obci??enie wirusem jest nadal aktywne w p?cherzykach i odpowied? zapalna trwa d?u?ej.

Czasami, otrzymujemy r¨®wnie? pacjent¨®w prezentuj?cych czysty model ARDS potwierdzony w TK i USG p?uc, dlatego u?ywamy obszernych narz?dzi do przy?¨®?kowego monitorowania w oddziale ratunkowym i na oddziale intensywnej terapii. Czasami r¨®wnie? otrzymujemy pacjent¨®w z nie do ko¨½ca modelem ARDS-u, masz racj?, potrzebujemy wtedy zmieni? troch? strategi? wentylowania zale?nie do tego ostatniego modelu. 

Wa?ne jest, aby wyja?ni?, ?e nie jestem pewien wszystkich szczeg¨®?¨®w tych modeli, tylko, poniewa? mamy bardzo du?o pacjent¨®w i trudno jest zapewni? te same sta?e standardy opieki dla 24 pacjent¨®w z ARDS razem, r¨®wnie? skupienie si? na tylu pacjentach w tym jednym czasie jest niezwykle czasoch?onne.

Nie mam przyk?ad¨®w tych dw¨®ch modeli podatno?ci p?uc, klatki piersiowej, kt¨®re masz na my?li, ale oczywiste jest, ?e r¨®?ne modele mog? wymaga? r¨®?nych sposob¨®w wentylacji.
Znowu jednak, w prawdziwym ARDS, PEEP nie powinien by? zbyt wysoki, aby chroni? pacjent¨®w przed odm? op?ucnow?. Jednak, kiedy mamy scenariusz, gdy nie jeste?my do?wiadczeni, post?pujemy z tym pacjentem zgodnie z konwencjonaln? strategi? ARDS, a mo?liwa podatno??, kt¨®r? masz na my?li koreluje bardziej z tym co powie nam obraz TK.

Pyt. (Prof. Rello): U tych pacjent¨®w z izolowanym zapaleniem p?uc z wysok? podatno?ci? p?uc i ostr? hipoksemi?, prawdopodobnie g?¨®wnym wnioskiem jest hipoksemiczne zw??enie naczy¨½. U tych pacjent¨®w g?¨®wna kwestia jest rzeczywi?cie zwi?zana z perfuzj?, jako ?e p?uca s? wentylowane i wzrost PEEP mo?e nie pom¨®c. Czy s? pacjenci posiadaj?cy korzy?ci ze stosowania tlenku azotu (NO)?

Odp. (Prof. Peng): Obecnie dla tego typu pacjent¨®w, je?li podatno?? p?uc jest mniejsza ni? 10 ml/cm H2O, nie jest to dobre. Je?li podatno?? jest oko?o 20ml/cm H2O, pr¨®bujemy im pom¨®c poprzez u?o?enie ich w prone position tak szybko, jak to mo?liwe. Wtedy przechodzimy do bardzo ?agodnych manewr¨®w rekrutacji p?uc, kt¨®re mog? poprawi? podatno?? p?uc, tylko poprzez u?ywanie niskiego PEEP, nie wy?szego ni? oko?o 20 cm H2O, w przeciwnym razie mo?emy wyindukowa? uszkodzenie p?uc i odm? op?ucnow?. Dla ustawie¨½ og¨®lnych ustalili?my PEEP poni?ej 10 cm H2O dla ochronnego podej?cia do wentylacji p?uc.

Pyt. (Prof. Rello): Dr Storti czy mo?emy prosi? o komentarz na temat u?ywania NO, aby polepszy? perfuzj? p?uc?

Odp. (Dr Storti): Tak, stosujemy go. Odk?d mamy wi?cej ni? podw¨®jn? liczb? ?¨®?ek na Oddziale Intensywnej Terapii, r¨®wnie? podwoi?a si? konsumpcja NO.

Czasami mamy bardzo dobr? klinicznie odpowied?, ale czasami brak odpowiedzi. To jest jednak moje personalne podej?cie, oznacza to, ?e kiedy nie jestem pewien na 90% czy 100%, zawsze pr¨®buj? przeprowadzi? pr¨®b? z NO i je?li powoduje to spadek FiO2, staram si? utrzymywa? w??czony NO.

Jestem ?wiadomy faktu, ?e koledzy z Chin nie stosuj? NO, poniewa? dyskutowali?my o tym w poprzednim webinarze, ale ja mam ca?kiem pozytywne do?wiadczenie z NO: je?li pacjent reaguje na podany NO, nadal go stosuj?; je?li nie reaguj?, zaprzestaj? podawania.

Pyt. (Moderator): Mamy pytanie od publiczno?ci odno?nie do stosowania NO, skoro o tym mowa. Jaki rodzaj pacjent¨®w, uwa?asz, ?e powinien dobrze odpowiada? na NO?

Odp. (Dr Storti): Nie potrafi? odpowiedzie? na to pytanie, jednak fizjologiczne podstawy zosta?y wyra?nie opisane przez Prof. Rello i wydaj? si? uzasadnione.

Moje w?tpliwe zachowanie jest bardzo proste: kiedy widz? wysoki FiO2, kt¨®ry osi?gn?? ju? niebezpieczny poziom ci?nienia, pr¨®buj? u?y? dodatkowo NO. Wtedy nie pr¨®buj? stosowa? wysokiego FiO2, ale PEEP i ci?nienie nap?dowe (driving pressure), ?eby dostosowa? TV aby chroni? p?uca.

Pyt. (Dr Lamas): Nie mamy wiele urz?dze¨½ ECMO, wi?c jak wybieracie pacjent¨®w do ECMO? I jak radzicie sobie z sytuacj??

Odp. (Dr. Storti): Jest to trudne pytanie, jako ?e w naszym szpitalu nie przeprowadzamy ECMO, wi?c jeste?my zmuszeni do przekierowania do innych szpitali. Od pocz?tku wybuchu tej epidemii na p¨®?nocy W?och, skierowali?my tylko kilku pacjent¨®w na ECMO. Przy niekt¨®rych okazjach r¨®wnie? proponowali?my pacjentom ECMO, ale niestety by?o za p¨®?no, aby pod??czy? ich do ECMO.

Odp. (Prof. Rello): Moja w?asna opinia jest taka, ?e ECMO by?oby bardzo u?yteczne u niekt¨®rych pacjent¨®w, kt¨®rzy rozwin?li zapalenie mi??nia sercowego. Oni osi?gn?liby du?e korzy?ci z tego. Mamy jednak ogromn? liczb? pacjent¨®w z hipoksemi? i nie jest to realne, aby rozwa?a? ECMO dla nich wszystkich.

Odp. (Dr Storti): Zgadzam si?. Je?li jeste?my w stanie administrowa? NO i przeprowadza? niskoprzep?ywowe usuwanie CO2 przy pomocy CVVH, to powinna by? redukcja pacjent¨®w w potrzebuj?cych ECMO.

Odp. (Prof. Peng): Obecnie w moim szpitalu przeprowadzili?my ECMO na 15 pacjentach, a ?miertelno?? jest oko?o 50%.

Kiedy i jak rozpocz?? ECMO jest bardzo wa?nym krokiem z naszego do?wiadczenia, je?li pacjent ma wysoki CO2, oznacza to prawdopodobnie, ?e uszkodzenie p?uc jest powa?ne i ten rodzaj pacjent¨®w nie mo?na ?atwo odzwyczai? od ECMO. Je?li wi?c pacjent ma ci??k? hiperkapni?, nie b?dzie ?atwo odzwyczai? go od ECMO. Tak?e starsi i z ci??kimi chorobami wsp¨®?towarzysz?cymi nie ?atwo b?dzie odzwyczai? od ECMO.

Jako ?e nasze do?wiadczenie jest ograniczone do 15 ECMO, nie wiem, czy jest jaka? r¨®?nica pomi?dzy innymi wirusowymi zapaleniami p?uc czy ARDS, mo?e ?miertelno?? jest podobna lub ni?sza do innych przypadk¨®w ARDS. Obecnie wsp¨®?czynnik prze?ycia ARDS indukowany przez H1N1 powinien by? oko?o 60%, ale nie jestem pewien, czy mo?emy por¨®wnywa? te wyniki do COVID-19, jako ?e tylko 50% prze?y?o po ECMO.

Odp. (Prof. Zhong): W naszym centrum od pocz?tku nie mieli?my wystarczaj?cego wsp¨®?czynnika piel?gniarek/ fizjoterapeut¨®w na ?¨®?ka (nurses/physicians-bed ratio), wi?c dla niekt¨®rych pacjent¨®w, je?li to by?o mo?liwe rozpocz?cie ECMO by?o op¨®?nione. Ci pacjenci mieli mechaniczn? wentylacj? przez d?ugi czas przed ECMO. W ka?dym razie pr¨®bowali?my stabilizowa? czynno?ci ?yciowe, ale jak Prof. Peng wspomnia?, by?o bardzo trudno odzwyczai? ich od ECMO. W niekt¨®rych przypadkach, nawet je?li zapalenie p?uc i zapalenie (inflammation) znikn??y, ale podatno?? p?uc by?a ci?gle niska i Ci pacjenci nie mogli powr¨®ci? do normalnego stanu p?uc, nawet po wi?cej ni? miesi?cu na ECMO i zmarli oni z powodu konsekwencji wspierania ich ECMO.

Moim zdaniem, je?li nie mamy wystarczaj?co ?rodk¨®w medycznych, musimy wybiera? pacjent¨®w do ECMO bardzo ostro?nie unikaj?c tych, kt¨®rzy s? zbyt d?ugo na wentylacji mechanicznej, jak r¨®wnie? tych z wieloma chorobami towarzysz?cymi. 

Podsumowuj?c, zaobserwowali?my, ?e efekty ECMO nie s? tak dobre dla pacjent¨®w z COVID-19, jak oczekiwali?my opieraj?c si? na wcze?niejszych do?wiadczeniach.

Pyt. (Prof. Rello): Dwa dodatkowe pytanie odno?nie do specyficznych populacji: kobiet w ci??y i dzieci. Czy w ci??y podczas trzeciego trymestru post?pujecie inaczej?

Odp. (Prof.Peng): W moim szpitalu przyj?li?my oko?o 40 kobiet w ci??y zaka?onych COVID-19 i wi?kszo?? z nich mia?a ?agodne lub brak objaw¨®w, nawet TK klatki piersiowej wskazywa?a na ?agodne zmiany. Z tych kobiet, przynajmniej 10 urodzi?o dziecko i nie znale?li?my ?adnych dowod¨®w na wertykalne zaka?enie od matki do p?odu.

Pr¨®bowa?em zrozumie?, co si? dzieje u ci??arnych kobiet, poprzez por¨®wnywanie ich do kobiet nieb?d?cych w ci??y, w tym samym wieku. Niestety trudno jest znale?? nie ci??arne kobiety w tym samym wieku, kt¨®re s? chore na COVID-19, jedynie kilka i wi?kszo?? z nich jest piel?gniarkami.

Pr¨®bowa?em zbiera? dane spo?r¨®d zaka?onych pacjent¨®w i nie mog?em znale?? nic istotnego, ale nadal uwa?am, ?e kobiety w ci??y s? podatne na COVID-19, wi?c zaleca?bym specjaln? opiek?, nawet je?li nie prezentuj? ?adnych objaw¨®w.

Pyt. (Prof. Rello): A co z pacjentami o obni?onej odporno?ci? I co z dzie?mi? Poniewa? patrz?c na raporty pocz?tkowo g?¨®wnymi ofiarami by?y starsze osoby, lecz p¨®?niej do??czyli r¨®wnie? m?odsi.

Odp. (Prof. Peng): W?a?ciwie nie widzia?em ?adnych dzieci z COVID-19 w moim szpitalu. Mo?liwe, ?e znajduj? si? one w szpitalu pediatrycznym.

Oczywi?cie pacjenci o obni?onej odporno?ci, na przyk?ad po przeszczepie narz?du pod wp?ywem chemioterapii czy radioterapii, s? bardziej podatni na COVID-19. Widzia?em kilku z nich i rozw¨®j choroby zale?a? od ich historii klinicznej. Je?li ci pacjenci nadal s? na wczesnym etapie transplantacji lub chemioterapii to mog? powa?nie zachorowa?. Natomiast ci, kt¨®rzy mieli przeszczep rok lub dwa lata temu b?d? przechodzi? to dobrze lub b?d? mieli lekkie objawy.

Pyt. (Moderator): Czy zaobserwowali?cie, by Ci pacjenci byli bardziej nara?eni na zaka?enia wewn?trzszpitalne?

Odp. (Prof. Peng): Nie, nie zauwa?y?em ?adnej r¨®?nicy w stosunku do innych populacji. Poziom limfocyt¨®w i powa?na limfopenia zale?? od ich sytuacji - pacjenci oddzia?u intensywnej terapii s? bardzo chorzy, a na innych oddzia?ach mniej.

Pyt. (Moderator): Czyli nie zauwa?yli?cie r¨®?nicy w stosunku do innych populacji pacjent¨®w, tak?

Odp. (Prof. Peng): Nie, nie zauwa?y?em ?adnej r¨®?nicy w stosunku do innych populacji. Poziom limfocyt¨®w i powa?na limfopenia zale?? od ich sytuacji - pacjenci oddzia?u intensywnej terapii s? bardzo chorzy, a na innych oddzia?ach mniej.

Pyt. (Moderator): To prowadzi mnie do kolejnego pytania od publiczno?ci dotycz?cego pacjent¨®w ¡°mniej chorych¡±. Czy macie jakie? do?wiadczenie w pr¨®bie leczenia ich w domu lub innym miejscu ni? szpital?

Odp. (Prof. Peng): Pacjenci asymptomatyczni s? proszeni o pozostanie w domowej kwarantannie. Niestety w Chinach wi?kszo?? mieszka¨½ ma tylko dwie sypialnie i ci??ko im utrzyma? izolacj?, przez co w ?atwy spos¨®b dochodzi do zara?enia pozosta?ych cz?onk¨®w rodziny.

Na wczesnym etapie w Wuhan by? to du?y problem i w?a?nie przez to, ?e wirus roznosi? si? w obr?bie rodzin, tak wiele os¨®b zosta?o zainfekowanych.

Otworzyli?my tymczasowy szpital, poniewa? nie mieli?my wystarczaj?co miejsca, by umie?ci? wszystkich tych pacjent¨®w w kwarantannie. Ponadto, nie jestem pewien czy stosowaliby si? czy pos?uchaliby zalece¨½ lekarzy.

Pyt. (Moderator): Kontrowersyjne pytanie od publiczno?ci dotycz?ce leczenia. Jest nowa publikacja w NEJM na temat potencjalnego leczenia lopinawirem i rytonawirem. Jakie jest Wasze do?wiadczenie z tym? Czy uwa?acie, ?e jest to co?, co mog?oby zadzia?a??

Odp. (Prof. Peng): Odnosz?c si? do leczenia - nadal jest za ma?o dowod¨®w, by wykaza? jakie leki b?d? dzia?a? przeciwko COVID-19. Wiem, ?e praca dotycz?cy lopinawiru i rytonawiru zosta?a opublikowana dopiero wczoraj i nie wykaza?a wystarczaj?cych dowod¨®w na korzy?? z badania randomizowanego. Ponadto, musimy by? ostro?ni z lopinawirem i rytonawirem, poniewa? mog? w ?atwy spos¨®b spowodowa? uszkodzenie serca czy bradykardi?.

Odp. (Prof. Rello): W mojej opinii musimy rozr¨®?nia? pacjent¨®w wykazuj?cych chorob? grypopodobn? od pacjent¨®w z zapaleniem p?uc i od pacjent¨®w z ARDS oraz musimy by? bardzo ostro?ni, by unikn?? zdarze¨½ niepo??danych przez robienie rzeczy, kt¨®re nie s? oparte na solidnych dowodach. Ponadto, te leki maj? mn¨®stwo interakcji z innymi lekami, kt¨®re cz?sto u?ywamy w intensywnej terapii.

W pe?ni rozumiem, ?e lekarze chcieliby spr¨®bowa?, ale musimy by? czujni by unikn?? zdarze¨½ niepo??danych i interakcji farmakologicznych, kt¨®re spowodowa?yby, ?e prowadzenie pacjenta b?dzie trudniejsze, a nawet mog?oby narazi? personel medyczny na ryzyko.

Zgodnie z lekarzami z W?och i Stan¨®w Zjednoczonych, uwa?am, ?e nale?y zostawi? tych pacjent¨®w: SARS to nie jest grypa i SARS to nie ARDS! Musimy unika? ¡°robienia za du?o¡± za wszelk? cen? jako wi?kszej korzy?ci nad ¡°nierobieniem niczego¡±. To jest moja osobista opinia. Czy Wy r¨®wnie? to popieracie po Waszym do?wiadczeniu we W?oszech?

Odp. (Dr. Storti): Po pierwsze, uwa?am, ?e bardzo wa?ne jest okre?lenie stopnia zaj?cia p?uc i uwa?am, ?e TK jest w tym z?otym standardem. R¨®wnie? USG p?uc b?dzie bardzo przydatne, zw?aszcza gdy b?dziemy je por¨®wnywa? z RTG klatki piersiowej zamiast skanu TK. USG b?dzie przydatne do oceny ruchomo?ci p?uc, oceny jak p?uca oddzia?uj? z respiratorem i jak si? zmieniaj? pod wp?ywem r¨®?nych ustawie¨½ wentylacji i PEEP.

Odno?nie do terapii jeszcze nie mamy ?adnych danych, poniewa? dopiero je generujemy. Zostali?my zaanga?owani w badanie, kt¨®re wydaje si? by? bardzo obiecuj?ce, lecz p¨®ki co mamy dopiero tylko kilka przypadk¨®w, wi?c statystycznie nic nie oznaczaj?.

Zosta?em poproszony o zaanga?owanie 45 pacjent¨®w, jak dot?d najwi?kszej populacji pacjent¨®w, kt¨®ra mo?e by? testowana we W?oszech, lecz jeszcze nie otrzyma?em lekarstwa, dlatego te? moje badanie nie jest mo?liwe do zrealizowania w tym momencie. W ka?dym razie, my?l?, ?e jest za wcze?nie, by mie? odpowiednie dane na temat leczenia czy efektywno?ci lek¨®w, poniewa? nie ma wystarczaj?co silnych dowod¨®w na to, kt¨®ry lek powinni?my wybra?.

Odp. (Dr. Lamas): Odnosz?c si? do test¨®w PCR s?u??cych do diagnozowania COVID-19, mamy bardzo du?o negatywnych wynik¨®w, nawet gdy widzimy pacjent¨®w z typowymi objawami, kt¨®rzy s? wysoce podejrzani bior?c pod uwag? skany TK, limfopeni? czy inne dowody.

Mieli?my jedn? pacjentk?, kt¨®ra wysz?a ¡°pozytywnie¡± dopiero w trzecim te?cie, gdy wszystkie inne dowody by?y jasne. To jest bardzo stresuj?ce, poniewa? nie wiemy czy mo?emy zmniejszy? poziom ochrony, gdy ta pacjentka jest na OIT. Ponadto, moje pierwsze pytanie. Jak du?o test¨®w przeprowadzacie na tym samym pacjencie, aby upewni? si? czy jest to pewny wynik?

Moje drugie pytanie. Czy jest jakie? przydatne badanie krwi opieraj?ce si? na IgM lub IgG, bo jak widzimy, wiele firm je oferuje, ale nie jestem przekonany czy ich u?ycie pomo?e nam do prowadzenia tych pacjent¨®w?

Odp. (Prof. Rello): Nawi?zuj?c do test¨®w PCR, my?l?, ?e musimy zastosowa? to samo podej?cie, jak to kt¨®re stosujemy przy grypie, poniewa? ten wirus r¨®wnie? ma powinowactwo do dolnych dr¨®g oddechowych. Dla przyk?adu. Je?li mamy ci??arn? pacjentk? ze sp¨®jnym obrazem grypowego zapalenia p?uc, a wymaz z nosa b?dzie negatywny, to nie zmienimy podej?cia i leczymy j? na grypowe zapalenie p?uc.

COVID-19 charakteryzuje si? wysokimi warto?ciami CRP, nisk? prokalcytonin?, limfopeni? i w powa?nych sytuacjach konieczna jest intubacja i wentylacja mechaniczna. Je?li we?miemy wymaz z nosa lub gard?a, a wynik b?dzie negatywny, to jest to mo?liwe z powodu zbyt niskiego st??enia cz?stek wirusa czy dlatego, ?e mo?e by? problem z testem lub z transportem pr¨®bki do laboratorium¡­. i w?a?nie dlatego wierz?, ?e powinni?my stosowa? to samo podej?cie, kt¨®rym kierujemy si? przy grypie i dalej kontynuowa? leczenie.

Dodatkowo, pomimo niepasuj?cego wyniku testu, nie zaleca?bym badania pop?uczyn oskrzelowo-p?cherzykowych (BAL), poniewa? powinni?my si? kierowa? bezpiecze¨½stwem personelu.

Odp. (Prof. Peng): Zupe?nie si? z Tob? zgadzam. Czu?o?? PCR to tylko od 40% do 50%, co nie jest wystarczaj?co dobre, w ka?dym razie mo?emy to badanie powtarza?.

Z drugiej strony, spr¨®buj sobie wyobrazi?, ?e mo?esz wykrywa? przeciwcia?a w badaniu krwi. To by?by najlepszy spos¨®b na stwierdzenie czy pacjent jest zaka?ony czy nie. Je?li poziom przeciwcia? u pacjenta jest wysoki, na pewno pacjent choruje na COVID-19. W zwi?zku z tym mo?esz po??czy? te dwa testy.

Je?li Tw¨®j pacjent prezentuje typowe objawy, charakterystyczny obraz TK klatki piersiowej, a tak?e dodatkowe testy w kierunku grypy, wtedy ustalamy diagnoz? kliniczn? COVID-19, nawet bez pozytywnego testu PCR wirusa.

A (Prof. Zhong): Zgadzam si? z Profesorem Peng i mo?e oznaczanie przeciwcia? pomo?e w ustaleniu diagnozy u tych pacjent¨®w. Je?li mamy pacjenta, kt¨®ry by? ujemny w te?cie PCR, ale dodatni w te?cie na przeciwcia?a, zar¨®wno IgM, jak i IgG, bardzo trudno jest wyja?ni?, dlaczego PCR jest ujemny. Mo?e wra?liwo?? badania nie jest wystarczaj?ca do oznaczenia relatywnie ma?ej ilo?ci wirusa? Musimy by? bardzo ostro?ni z tymi negatywnymi wynikami, poniewa? nie wiemy, czy ci pacjenci po wypisie ze szpitala mog? rozprzestrzenia? infekcj?. Mo?e oznaczanie przeciwcia? b?dzie w stanie pom¨®c.

Odp. (Dr Storti): Przekonali?my si?, ?e tutaj, na p¨®?nocy W?och, niekt¨®re szpitale ca?kowicie upad?y tylko dlatego, ?e czekali na zestawy do oznaczania wymaz¨®w, kt¨®re wykazuj? bardzo s?ab? czu?o??, szczeg¨®lnie w przypadku wynik¨®w negatywnych, poniewa? nic one nie znacz?. Mog? poprze? t? koncepcj?, poniewa? niekt¨®rzy z moich lekarzy prezentuj?cy gor?czk?, kaszel i typowe objawy, po dw¨®ch ujemnych wynikach PCR i 10 godzinach, w badaniach TK otrzymywali obraz podejrzany o mo?liwo?? zaka?enie.

Problemem jest przyj?cie tego jako badania determinuj?cego we W?oszech, poniewa? mo?e by? kilka problem¨®w podczas pozyskiwania pr¨®bki, przyk?adowo zwi?zane z zarz?dzaniem operatora i manipulacj? pr¨®bki. R¨®wnie? w naszej spo?eczno?ci OIT we W?oszech, aby potwierdzi? test negatywny, polegamy raczej na aspiracji pr¨®bki z dolnych dr¨®g oddechowych, a nie tylko na wymazach z nosa i gard?a.

Ponadto, zgodnie z rad? naszych chi¨½skich koleg¨®w, zaczniemy jutro oznaczanie IgG i IgM w po??czeniu z innymi testami. Tak czy inaczej, moim zdaniem nie nale?y ??czy?, ale wybra? inny system, niestety nie jest to ?atwe, poniewa? to czego ??da nasz rz?d i system opieki zdrowotnej nie polega na stosowaniu oznacze¨½ IgG i IgM do potwierdzania test¨®w.
 
Odp. (Dr Lamas): ??cz?c oznaczenia IgM i IgG, prawdopodobnie mo?emy zwi?kszy? czu?o?? diagnozy wraz ze skanem TK i limfopeni?, i wtedy obraz mia?by dla nas wi?kszy sens. Trudno jest zarz?dza? niskimi zasobami podczas pr¨®by oddzielenia pacjent¨®w COVID-ujemnych od COVID-dodatnich, i dlatego, jako lekarz, nie czuj? si? zbyt pewnie wzgl?dem negatywnych wynik¨®w test¨®w, poniewa? zawsze podejrzewamy, ?e wyniki mog? by? fa?szywie negatywne.

Odp. (Moderator): To wspania?e, ?e podczas tego spotkania du?o rozmawiali?my o bezpiecze¨½stwie i ochronie pracownik¨®w s?u?by zdrowia i zgodnie z tym mamy kolejne pytanie od odbiorc¨®w: czy istniej? ju? dost?pne dane dotycz?ce ?miertelno?ci pracownik¨®w s?u?by zdrowia na COVID-19?

Odp. (Dr Storti): My?l?, ?e ?miertelno?? we W?oszech jest teraz do?? wysoka, ale nie jestem pewien czy dok?adne obliczenia by?yby teraz mo?liwe, nie polegam w pe?ni na badaniach wymaz¨®w i jestem pewien, ?e nie doceniamy populacji dodatniej, dlatego trudno jest obliczy? ?miertelno??. Tutaj us?ysza?em, ?e zmar?o co najmniej dw¨®ch pracownik¨®w s?u?by zdrowia: jeden by? z pogotowia przedszpitalnego, a drugim by?a piel?gniarka, ale na szcz??cie ten odsetek w?r¨®d pracownik¨®w s?u?by zdrowia jest bardzo ma?y.

Pyt. (Moderator): Teraz kieruj? te pytanie do naszych chi¨½skich uczestnik¨®w, jakie jest Twoje do?wiadczenie w odniesieniu do ?miertelno?? w?r¨®d pracownik¨®w s?u?by zdrowia?

Odp. (Prof. Peng): Obecnie tak naprawd? nie znamy wska?nik¨®w ?miertelno?ci w?r¨®d pracownik¨®w medycznych. Wiem tylko, ?e niekt¨®rzy lekarze i piel?gniarki zmar?y podczas tej epidemii, ale nie znam oficjalnych danych. Nie wiem te? jaka jest liczba zainfekowanych pracownik¨®w s?u?by zdrowia.

Odp. (Prof. Zhong): R¨®wnie? nie znam tych danych. My?l?, ?e powinny by? publikacje na temat wynik¨®w i mo?liwe, ?e mo?emy zobaczy? wska?niki ?miertelno?ci w tych artyku?ach, ale nie jestem pewien.

R¨®?ne grupy w populacji prezentuj? r¨®?ne dane dotycz?ce ?miertelno?ci. Jak powiedziano wcze?niej i z mojego do?wiadczenia z OIT, kiedy bardziej chorzy pacjenci pogarszali si? do bardzo ci??kiej sytuacji, ?miertelno?? w tej grupie by?a bardzo wysoka, nawet wy?sza ni? u pacjent¨®w z ARDS z innych przyczyn.

Wiemy r¨®wnie?, ?e bezobjawowe, ?agodne i umiarkowane przypadki stanowi? wi?kszy odsetek pacjent¨®w z COVID-19. Leczy?em koleg¨®w nale??cych do tych populacji i wyniki by?y dobre.

Odp. (Prof. Rello): Dane dotycz?ce ?miertelno?ci zwykle pojawiaj? si? po 18 dniach od pocz?tku choroby. Tak wi?c, w Europie wci?? nie mo?emy tego oceni?, przynajmniej z Hiszpanii nie mo?emy dostarczy? ?adnych wiarygodnych informacji.

Webinarium zosta?o zainicjowane i zorganizowane przez Mindray w celu wsparcia pracownik¨®w opieki zdrowotnej w zwalczaniu COVID-19. Wszyscy eksperci wzi?li udzia? w dyskusji dobrowolnie, bez konfliktu interes¨®w.
*
Dzi?kujemy zespo?owi Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonog¨®rskiego, w sk?adzie: Bartosz Kudli¨½ski, Jagoda Kania, Renata Pi?tek, Aleksandra Buczek, Olga Fedorowicz, Klaudia Szwakop, za t?umaczenie pro bono cz??ci klinicznej dokumentu na j?zyk polski.